بررسی تأثیر آموزش چگونگی مراقبت از خود برکیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان مری بعد از عمل جراحی ازوفاژکتومی

چکیده زمینه و هدف: مشکلات جسمی و عوارض عمده پس از عمل جراحی سرطان مری به عنوان فاکتورهای تأثیرگذار بر کیفیت زندگی شناخته شده است، به طوری که این علایم اثرات سویی بر ابعاد روحی _ روانی، اجتماعی و عاطفی بیماران داشته است. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر آموزش چگونگی مراقبت از خود بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان مری بعد از عمل جراحی ازوفاژکتومی در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه ی نیمه تجربی 77 نفر از بیماران مبتلا به سرطان مری به طور غیرتصادفی با توجه به مشخصات نمونه ها (سن 35 سال و بالاتر و عمل جراحی با روش ترانس هیاتال) در گروه مورد و شاهد مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه ی اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه ی کیفیت زندگی ( sf36 ) و چک لیست مشکلات جسمی بیماران سرطان مری می باشد. سه جلسه ی نیم ساعته ی آموزش چهره به چهره برای 40 نفر از بیماران و خانواده هایشان اجرا شد و 37 نفر از بیماران به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. کیفیت زندگی بیماران تحت عمل جراحی ازوفاژکتومی و تعداد مشکلات بیماران در هر دو گروه، در دو مرحله ی قبل از اجرای آموزش و عمل جراحی و یک ماه پس از اجرای آموزش و عمل جراحی به وسیله ی پرسشنامه ی sf36 و چک لیست بررسی مشکلات سنجیده شد و در پایان میزان کیفیت زندگی و تعداد مشکلات دو گروه مقایسه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار spss انجام شد. یافته ها: آزمون آماری t مستقل با 53/0=p نشان داد که نمره ی کل کیفیت زندگی قبل از اجرای مداخله در دو گروه اختلاف معنی داری ندارد به علاوه همین آزمون با 46/0=p بیان گر این مطلب است که نمره ی کل کیفیت زندگی بعد از مداخله در دو گروه اختلاف معنی داری ندارد. اما آزمون آماری t زوجی با 035/0=p نشان داد که نمره ی کل کیفیت زندگی در گروه آزمون قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری دارد و به علاوه همین آزمون با 009/0=p نشان داد که نمره ی کل کیفیت زندگی در گروه شاهد قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری دارد. آزمون ضریب همبستگی پیرسون با 05/0p> نشان داد که بین متغیرهای دموگرافیک با نمره ی کل کیفیت زندگی ارتباط معنی داری وجود ندارد. آزمون آماری t زوجی با 05/0=p نشان داد که تعداد مشکلات بیماران بعد از اجرای آموزش کاهش یافته است. نتیجه گیری: آموزش چگونگی مراقبت از خود بعد از عمل جراحی ازوفاژکتومی بر ارتقای کیفیت زندگی بیماران و کاهش مشکلات آنان مؤثر بوده است، از این رو با توجه به زمان پیگیری اثرات آموزش (یک ماه)، حجم نمونه و اثربخشی این مداخله، انجام مطالعات گسترده تر توصیه می شود.